چرا انگیزه دادن به کودکان اینقدر سخت است؟
چرا انگیزه دادن به کودکان اینقدر سخت است؟
ما پدر و مادرها اغلب، باورِ نادرست و خندهداری داریم که فرزندانمان به حرفهای ما توجه نمیکنند
مگر آنکه گوششان را بپیچانیم. ولی واقعیت این است که تلاشهای شما برای
ایجاد انگیزه در فرزندتان، احتمالا نتیجهی منفی دارند. شما نمیتوانید فرزندتان را مجبور کنید
که به درس خواندن اهمیت بدهد، فقط به این دلیل که برای شما مهم است، و ممکن است با این کار مانع از ایجاد انگیزه در او بشوید.
بدتر از همه این است که فشار و تلاش برای ایجاد انگیزه در کودک، معمولا تبدیل
به جنگِ قدرت میشود. اگر به نمرههای کودکتان، بیشتر از عملکردش اهمیت بدهید، تصورات شما اشتباه است.
در این مقاله خواهیم خواند که چطور به بچهها انگیزه درس خواندن دهیم.
با مجله خبری ایشومر همراه باشید :
اگر وارد حریم کودکتان شدهاید و سعی دارید او را مجبور کنید که به درس خواندن اهمیت بدهد،
فقط به این دلیل که درس خواندن او برای شما مهم است، باید این رفتار خود را کنار بگذارید و از خودتان بپرسید
«در اینجا مسئولیت فرزند من چیست؟
مسئولیت من چیست؟»
اگر کودک شما درس نمیخواند، وظیفهی شما به عنوان پدر یا مادر، این است که
حس مسئولیتپذیری را در او ایجاد کنید و به او بیاموزید که دنیای واقعی چگونه است.
در دنیای واقعی، اگر کاری را که به شما محول شده انجام ندهید، پولی دریافت نمیکنید.
برای کودک عواقبی ایجاد کنید تا به او نشان بدهید که نتیجهی انتخابهای اشتباه چیست،
ولی هرگز او را وادار به انجام تکالیف ریاضی نکنید، فقط به این دلیل که انجام تکالیف ریاضی
او برای شما اهمیت دارد. عواقب و نتایج، موجب ایجاد انگیزه نمیشود.
عواقب و نتایج را به این دلیل بازگو میکنید که وظیفهی خودتان به عنوان پدر یا مادر را انجام بدهید.
حرف آخر اینکه، نمیتوانید کسی را وادار کنید که به
چیزی اهمیت بدهد. در اینجا نقش شما الهامبخش بودن و ترغیب کردن است.
والدین، اغلب خودشان را مسئول عاقبت فرزندان در زندگی میدانند، ولی باید بدانید که هرگز اینطور نیست
و در نهایت، خود فرزند، مسئول انتخابهایش است. ولی از آنجا که فکر میکنیم موفقیت فرزندان به ما بستگی دارد،
وارد حوزهای میشویم که به آن تعلق نداریم. به ما آموختهاند که باید به طریقی، فرزندمان را کنترل کنیم،
بنابراین بیشتر ما، بدون فکر کردن، وارد حریم آنها میشویم. ما فکر میکنیم که باید به
کودکان انگیزه بدهیم تا چیزهای خاصی را در زندگی بخواهند، ولی این کار فقط موجب میشود
تا آنها در برابر ما واکنش نشان بدهند. ممکن است که کودک، خواستههای شما را انجام بدهد
تا از سرزنشهای شما رها شود یا حتی شما را راضی کند، ولی این مسئله موجب ایجاد انگیزه در او نمیشود.
دوباره تکرار میکنم، شما باید برای کودکان خود الهامبخش باشید و آنها را ترغیب کنید.
هدف ما یکسان است، ما میخواهیم که فرزندانمان انگیزه داشته باشند،
ولی چیزی که موجب ایجاد تفاوت میشود، روش رسیدن به این هدف است.
سعی میکنم که به او انگیزه بدهم، ولی نمیدانم چرا بیفایده است؟
در واقع بعضی از کودکان نسبت به سایرین، انگیزهی کمتری دارند. کودکانی وجود دارند که بسیار باهوشاند،
ولی در کارنامهشان نمرههای پایینی میگیرند. بعضی از آنها با وجود تمام تلاشهای معلم و والدین،
در کلاس مینشینند و به یک جا زل میزنند. شاید فرزند شما فراموش میکند
تکالیف مدرسهاش را انجام بدهد، یا بدتر از آن، تکالیف
مدرسه را انجام میدهد ولی هرگز آنها را به معلم نشان نمیدهد.
شاید کودکی در سنِ پیش از نوجوانی دارید که ظاهرا به هیچ چیز علاقهمند نیست
و هیچ سرگرمی یا شور و اشتیاقی ندارد. شاید نوجوان شما به راحتی تسلیم میشود
یا نمیخواهد تلاش کند. شاید او با وجود تمام تلاشهای شما، درجا میزند یا حتی به جای پیشرفت، پس میرود.
(اگر نگرانیهای دیگری دارید، حتما از مدرسه یا پزشک متخصص کودکان بخواهید
که احتمال وجود اختلالات در یادگیری، اختلال کم توجهی- بیشفعالی (ADHDD)
یا اختلال کمتوجهی (ADDD)، افسردگی، اعتیاد و سایر شرایط را در کودک شما بررسی کند.)
اگر کودک انگیزهی کمی دارد، این مسئله میتواند به دلیلی برای نگرانی و
سرخوردگی و حتی گاهی، ناامیدی مبدل شود، و این همان جایی است که مشکل،
شروع میشود. مشکل اصلی، واکنش شما به نبودِ انگیزه در کودک است، نه خودِ مسئلهی بیانگیزه بودن کودک.
وقتی از او عصبانی میشوید، سعی میکنید به دلیل اضطراب و نگرانیِ خودتان
او را با انگیزه کنید، و فراموش میکنید که نمیتوان کسی را وادار کرد که به چیزی اهمیت بدهد.
این سوالات را از خودتان بپرسید:
- آیا نگرانی شما موجب شده که غُر بزنید، مدام در اطراف او باشید، به او فشار بیاورید،
- با وعده و وعید او را راضی کنید یا برای او بیش از حد پدر و مادری کنید؟
- آیا سرخوردگی موجب شده تا فریاد بکشید، جیغ بکشید، به او التماس کنید، او را تنبیه کنید،
- یا دستهایتان را به نشانهی ناامیدی بالا بیاورید؟
- آیا درماندگی موجب شده تا با همسرتان مشاجره کنید، زیرا فکر میکنید
- او هرگز به اندازهی کافی برای انگیزه دادن به کودک شما تلاش نمیکند؟
- آیا عدم موفقیت کودک موجب شده تا همواره سعی کنید که او را وادار کنید تغییر کند و انگیزهی بیشتری داشته باشد؟
اگر هر یک از کارهای گفته شده در بالا را انجام میدهید، احتمالا این واکنشها
را از فرزندتان دیدهاید: مقاومت میکند، مطابق میل شما رفتار میکند تا از سرزنشهای شما در امان باشد،
سرکشی میکند، یا بر رفتار و مواضع خود، بیشتر پافشاری میکند.
بگذارید صریح بگویم، او چه با شما مقابله کند و چه مطابق میل شما رفتار کند،
نتیجه این است که در میزان انگیزهی او، هیچ تغییری ایجاد نخواهد شد. شاید
بتوانید او را وادار کنید آنچه را که شما میخواهید انجام بدهد،
ولی کمک به او برای داشتن انگیزهی بیشتر، همچنان هدفی دستنیافتنی خواهد بود.
فرزند من انگیزهی انجام هیچ کاری را ندارد
اگر اطمینان دارید که کودکتان دچار اختلالات یادگیری یا اختلالات رفتاری نیست،
و باز هم در زندگی خانوادگی مشارکت نمیکند و کارهای خانه یا تکالیف مدرسه را انجام نمیدهد،
احتمالا نتوانستهاید او را در مسیرِ درست نگاه دارید. در این حالت، باید
او را مسئولیتپذیر کنید و نتایجی برایش ایجاد کنید که او را به مسیر درست هدایت کند.
برای مثال، به او بگویید زمانی میتواند بازی رایانهای انجام بدهد که تکالیف
مدرسه و کارهای خانه را انجام داده باشد. همزمان با انجام این کار، به اندازهی کافی
عقب بایستید تا متوجه شوید که کودک، چه شخصیتی دارد. اگر به موقع از خواب بیدار نمیشود،
دخالت نکنید تا متوجه شوید که الگوی خواب او چیست.
اگر از انجام دادنِ کار خاصی بیزار است، با او صحبت کنید و ببینید که آیا میتوانید
کارهای او را با یکی از خواهرها یا برادرهایش عوض کنید. نمیگویم که باید مطابق
میل آنها رفتار کنیم، ولی بد نیست اگر بررسی کنیم و ببینیم که آنها چه کارهایی را بهتر انجام میدهند.
شاید پسرتان از قرار دادن ظرفها در ماشین ظرفشویی بیزار باشد،
ولی دوست داشته باشد شام بپزد چون در آینده قصد دارد که سرآشپز بشود.
با این کار، به کودک کمک میکنید تا خود را بهتر ببیند و تعریف کند. از سرِ راه او کنار بروید
و سعی کنید که او را بشناسید، سپس به او اجازه بدهید که برای خود، فکر کند و تصمیم بگیرد.
به طور همزمان، دربارهی کارهای اساسی که باید در زندگی انجام بدهد، او را پاسخگو و مسئولیتپذیر کنید.