قطب نمای کوانتومی آینده جهت‌یابی نظامی

فناوری gps کار خود را به عنوان یک دارایی نظامی در دهه ۱۹۷۰ میلادی آغاز کرد اما همه چیز در انتهای دهه ۱۹۸۰ و زمانی که دولت ایالات متحده تصمیم گرفتیم فناوری را در اختیار بخش غیرنظامی نیز قرار دهد متحول شد تقریباً امروز تمامی گوشی های تلفن همراه که به تولید می رسند مجهز به یک چیپ gps هستند که به شما اجازه می دهد مختصات و مسیر خود را در هر جایی که هستید پیدا کنید اما gps کم کم در حال پیر شدن و دیگر نمی توان در تمامی شرایط به آن اعتماد کرد همین حال وزارت دفاع بریتانیا dod در حال کار روی سامانه جدیدی موسوم به قطب نمای کنترل است که مقامات ارشد آن امیدوارند روزی بتواند جایگزین gps شود و حتی شاید یک روز راه خود را به گجت های جیبی شما هم باز کند .

با ما همراه باشید در مجله ایشومر :

ارتش بریتانیا تاکنون میلیون ها پوند روی پروژه قطب‌نمای کوانتومی خود سرمایه‌گذاری کرده و امیدوار است به وسیله آن بتواند آینده جهت‌یابی نظامی مخصوصاً در بخش زیردریایی ها را متحول کند gps برای انجام کار خود می‌بایست با یا ماهواره‌هایی که در آسمان قرار گرفته اند ارتباط برقرار کند نیازی به توضیح نیست که زیردریایی فولادی که صدها متر پایین تر از امواج در حال حرکت در ژرفای اقیانوس است نمیتواند این ارتباط را با ماهواره هایی که در مدار خود در حال گردش از حفظ کند زیردریایی‌ها همین حالا از یک سامانه موقعیت یابی درونی استفاده می‌کنند که بر پایه شتاب سنجها استوار است شتاب سنج آهر گردش و پیچشی که زیردریایی انجام می‌دهد را ثبت کرده است و با استفاده از مختصات معینی که از قبل در اختیار دارند موقعیت جدید خود را تخمین می زنند و در اصطلاح جغرافیایی به این کار ناو بری کور اطلاق می گردد .

قطب نمای کوانتومی آینده جهت‌یابی نظامی

اگرچه این اسم جالب به نظر می رسد اما حقیقت این است که کارایی آن به هیچ وجه در حد و اندازه هایی که نیازمندیهای عملیاتی امروزی طلب می‌کنند نبوده و فناوری شتاب سنج ها نیز دیگر به نظر نمی‌رسد بتوانند بیشتر از این پیشرفت کنند در بهترین حالت زیردریایی ها پس از یک روز حرکت در ژرفای اقیانوس یک کیلومتر از مسیر خود منحرف خواهند شد که به هیچ وجه قابل پذیرش نیست قطب‌نمای کن تونی می‌تواند جایگزین شتاب سنجها شده و موقعیت یابی دقیقی را در فواصل زمانی طولانی در اختیار یگان‌های زیرسطحی قرار دهد .

فناوری قطب نمای کوانتومی بر کشفی استوار است که در سال ۱۹۹۷ محققان خود را برنده جایزه نوبل فیزیک کرد بر اساس این کشف با استفاده از پرتوهای لیزر می توان اتم های ماده را به دمایی در حدود صفر مطلق پایین آورد اتمها در این دما به شدت نسبت به میدان الکترومغناطیسی و جاذبه زمین حساس هستند و در نتیجه از آنها می‌توان برای اندازه گیری حرکاتی با دقت بی‌نظیر بهره برد این سیستم نیز بر پایه اصول ناوبری کور استوار خواهد بود با این تفاوت که حالا زیر دریایی با استفاده از داده های gps اولیه خود می تواند روزها و هفته ها بعد از اینکه مسیر خود را در زیر آب پیمود از موقعیت از پیش تعیین شده سردرآورد .

پیش نمونه ساخته شده توسط وزارت دفاع بریتانیا در حال حاضر مانند جعبه کفش چیست که یک متر طول دارد در داخل این جعبه مجموعه از سامانه‌های لیزری خنک کننده وجود دارد که می بایست وظیفه خنک کردن ابر اتمهای روبیدیوم را برعهده بگیرند با استفاده از سه دستگاه که با زاویه صحیح در جهت های صحیح محور مختصات قرار گرفتند می توان به دقت مناسبی برای جهت یابی با استانداردهای فوق العاده مورد نیاز یک زیردریایی هسته ای دست پیدا کرد مرحله بعدی کوچک کردن ابعاد این فناوری است تا شاید روزی بتوانیم از آن روی گوشی های موبایل نیز سود ببریم .

کشورهای بسیاری از جمله چین و ایالات متحده امروز توان آن را دارند که به ماهواره های مداری نیز حمله کرده و در صورتی که بخواهند ارتباط هر کسی با سامانه موقعیت‌یاب جهانی را قطع کند و این یعنی ارتش ها بار دیگر به فناوری جدیدی برای هدایت دقیق موشک های بالستیک قاره پیما و دیگر تسلیحات دوربرد فوق دقیق مدرن خود نیاز دارند فناوری که قطب نمای کوانتومی بهترین نامزد برای آن به نظر می رسد .

البته مسئله فقط زیردریایی‌ها نیستد سازمان‌های امنیتی آمریکا بارها اعلام کردند که سیگنال های gps می توانند هک شده و یا مورد سوء استفاده قرار بگیرد تا دشمنان مختصات نادرستی را در اختیار واحدهای قرار دهند در عین حال امروزه فضا نیز وارد کشو کش های بین المللی شده است که کشورهای بسیاری از جمله چین امروز توان آن را دارد که به ماهواره های مداری نیز حمله کرد و سامانه gps و دیگر زیرساخت های نظامی موجود در فضا را از بین ببرند.